Ներկայացվող նյութը գրվել է 2007-ին: Հատված է հեղինակի Պատմությունը որպես ինքնահաղթահարում. Չարենցի ժամանակը էսսեից: Տպագրվում է առաջին անգամ:

Աշոտ Ոսկանյանի այս հոդվածը տպագրվել է 2008 թվականին (D'Arménie, Éditions le Quartier: Quimper, Erevan, 2008, էջ 121-135): Ինչո՞ւ որոշեցի վերահրատարակել այն...

Այս արարքը արվեստային չէ, քանի որ իրադարձային չէ: Շարժումը արարք չէ այնքան ժամանակ, քանի դեռ չի հանդգնել սահմանել եւ շրջել իրերի հաստատագրված կարգը: Ահա այստեղ է, որ հակազդողական վերաբերմունքը կարող է տանել որոշակի մեթոդաբանության մշակման եւ իրականության ստեղծման:

Երկու տարի առաջ մի գիտաժողովի ժամանակ ներկայացված այս զեկուցումը գուցե մոռանայի, ինչպես մյուսները` սրանից առաջ եւ հետո: Գուցե: Բայց այստեղ բարձրացվել է մի հարց, որին դեմ եմ առնում այսօր էլ. իրականության բացակայությունը: Շատ կուզենայի այս հարցին մոտենալ իբրեւ բանասիրությամբ զբաղվող մեկը ու հանգիստ հայտարարեի այս մասին իբրեւ գրականության պատմության փաստ: Ցավոք այդ շռայլությունը տրված չէ ինձ:

Այդ դեպքից հետո ես հասկացա, որ մեռած կամ մեռնող թատրոն չկա: Կա տխրած թատրոն. թատրոն, որտեղ տարօրինակություններ եւ մշտական, գետի նման հոսող ուրախություն չկա:

Նոյեմբերի 24-ի երեկոն Երեւանում (եւ ոչ միայն) շատերը դեռ երկար կհիշեն իբրեւ աննախադեպ գեղեցիկ ձյան օր` մոտավորապես Հախվերդյանի հանրահայտ երգի մոտիվներով: Մարդկանց մի նեղ շրջանակի համար, սակայն, երեկոն նշանավորվեց մեկ այլ` երաժշտական միջոցառմամբ:

Նոյեմբերի 19-ին Բեռլինի Ֆիլհարմոնիայի փոքր դահլիճում կայացավ Տիգրան Մանսուրյանի Ռեքվիեմի պրեմիերան: Ստեղծագործությունը ներկայացրեցին` RIAS կամերային երգչախումբը, Մյունխենի կամերային նվագախումբը (դիրիժոր` Ալեքսանդր Լիբրեխ) մենակատարներ Քրիստինա Կայզերը (սոպրանո) եւ Էնդրյու Ռեդմոնդը (բարիտոն):

Տխուր, գուցե չափազանց տխուր համակարգչից հանեցի սկավառակը. ֆիլմը որքան ճշգրտորեն է իր մեջ վերցրել իրականությունը, աշխարհը, որի մեջ, դեմ, համար կռիվ ենք տալիս ու որի առաջ հուսահատվում ենք: Մեկ հոգի դուրս է եկել իր երազի հետեւից ու առասպելական հերոսի նման ճանապարհ է գնում:

"Շատ ենթատեքստեր ունենք, բայց փորձում ենք ուղղակիորեն հասցնել հանդիսատեսին: Այս ներկայացումը շատ պարզ է: Անգամ երեխան նայելիս ազդվում է",- ասում է Վոյցեկ մյուզիքլի ռեժիսոր Արթուր Մակարյանը:

Այս տարի Մեկ քառակուսի մետրի շրջանակներում հանդիսատեսի դատին է հանձնվելու 8 ներկայացում (ստորեւ` փառատոնի ծրագիրը)` փառատոնի արդեն իսկ ամրագրված ձեւաչափերով: